بررسی اثرات کیفی ورود آب چاه نیمه به دشت زاهدان

دشت زاهدان با مساحتی در حدود 260 کیلومترمربع در شمال حوض? آبریز زاهدان قرار گرفته است. بخش اعظم این دشت را آبخوان آبرفتی زاهدان تشکیل می دهد. به واسط? رشد روز افزون جمعیت و به تبع آن افزایش میزان برداشت و کاهش کیفیت آب در آبخوان زاهدان (به عنوان تنها منبع تامین آب)، طرح خط انتقال آب از چاه نیمه زابل به زاهدان در سال 1382 با ظرفیت نهایی 26 میلیون متر مکعب اجرا شد. اجرای طرح مذکور و در نتیجه آن افزایش بیلان آب زیرزمینی در اکثر مناطق آبخوان باعث بهبود کیفیت آب زیرزمینی از حیث برخی از پارامترها از قبیل شوری شده است. در این تحقیق ابتدا با طراحی مدل کمّی خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان مشخص شد و سپس با طراحی مدلی کیفی به شبیه سازی عملکرد آبخوان از نظر کیفی پرداخته شده است. در پایان نیز نتایج بدست آمده از مدل کیفی عددی برای سال های آتی مورد بررسی قرار گرفته است. برای این منظور پس از تدوین مدل مفهومی دشت و آبخوان زاهدان با کمک کد های رایانه ایmodflow وmt3dms اقدام به شبیه سازی کمّی و کیفی آبخوان شده است. در مدل کمّی در مرحل? واسنجی در شرایط پایدار(مهرماه 1387) مقدار ضریب هدایت هیدرولیکی محدوده و در شرایط ناپایدار (مهرماه 1387 تا مهرماه1388) مقدار ضریب آبدهی ویژه آبخوان بهینه شده است. در مدل کیفی در شرایط ناپایدار (مهرماه1387 تا مهرماه1388) در مرحل? واسنجی میزان تخلخل و ضریب پخشیدگی طولی و عرضی بهینه گردید. در مرحل? بعد هریک از مدل های کمّی و کیفی به منظور ارزیابی توانایی در پیش بینی عملکرد آبخوان چه از نظر کمّی و چه کیفی در باز? زمانی مهرماه 1388 تا مهرماه 1389 مورد صحت سنجی قرار گرفت. در نهایت با کمک مدل کیفی تهیه شده عملکرد کیفی آبخوان از نظر تغییر غلظت آلاینده ها تا 5 سال پس از پایان دور? صحت سنجی با در نظر گرفتن، 1) استمرار وضعیت موجود و عدم تغییر در میزان آب ورودی 2) اجرای شبکه جمع آوری فاضلاب 3) اجرای فاز دوم خط انتقال آب از چاه نیمه به زاهدان مورد ارزیابی قرارگرفته است. نتایج بدست آمده حاکی از بهبود وضعیت کیفی آبخوان طی سال های آتی برای هر سه گزینه است، به طوریکه به صورت متوسط بین 1000تا 6000 میلی-گرم بر لیتر در بخش های مختلف آبخوان از غلظت tds کاسته شده است.